يكياز مهمترين عبادات، دعا كردن است و هر كس به زبان خود و به مقتضاي حال خودمي‌تواند دعا كند. با اين حال، بسيار پسنديده‌ است كه براي دعا كردن هم بهبزرگان دين رجوع كنيم تا بهترين سبكهاي ارتباط با خدا را از آنان بياموزيم. در اين نوشته مي‌خواهيم دعاهايي را كه از زبان اميرالمۆمنين عليهالسلام براي ما نقل شده است، به شكل مختصر معرفي كنيم.

دركنار دعاهايي كه به ذهن خودمان مي‌ رسد و خواندن خدا با آنها اشكالي هم ندارد، مي ‌توانيم به نشانه دوستي و پيروي و به نيت همراه شدن و اثر گرفتن،دعاهاي اهل بيت عليهم السلام را هم بخوانيم. ضمن آنكه هر يك از اين دعاها،‌خود كلاس درسي كامل است و راه و روش درست و زيبا سخن گفتن با خدا را مي‌آموزد.

دعاهايي كه از طرف يكي از معصومين عليهم السلام به ما رسيده است، مأثوره مي‌گويند. چندين دعا و مناجات مأثور از طرف اميرالمۆمنينعليه السلام به ما رسيده است كه به شكل خلاصه درباره آنها توضيح مي‌دهيم. در اينجا به اين دعاها و مناجاتها مي‌پردازيم: دعاي كميل - دعاي صباح - دعاي مشلول – دعاي مستشير -  دعاي سريع الاجابة - مناجات موجود در ديوان منسوب به امام علي عليه السلام - مناجات شعبانيه - مناجات آن حضرت در مسجد كوفه.

دعاي كميل

از دعاهاي معروف و از بهترين دعاهاست كه دعاي خضر عليه السلام است و حضرت اميرالمۆمنين عليه السلام آن را به كميل كه از ياران خاصش بود، تعليم فرموده است و در باب اول مفاتيح الجنان آمده است. اين دعا حاوي استغفار و جملات بسيار زيبا در خطاب به خداوند و درخواستهايي سطح بالا از خداوند است.

دعاي صباح

دعايي كه به هنگام صبح خوانده مي‌شود و در ابتدا با عبارتهاي زيباي مربوط به صبح خدارا مي‌خواند (اللهم يا من دلع لسان الصباح بنطق تبلجه...) و سپس صفات خدا را با عباراتي نو بيان مي‌دارد و پس از چند عبارت بديع درباره صلوات بر پيامبر صلي الله عليه وآله وارد دعا و نيز گفتگو با خدا مي‌شود كه پر از معنا و پر از زيبايي است و در انتهاي آن عبارت معروف "الهي قلبي محجوب و نفسي معيوب" قرار دارد و در باب اول مفاتيح الجنان آمده است.

دعاي مشلول

ايندعا با عبارت "اللهم إني أسألك باسمك باسم الله الرحمن الرحيم" شروع مي‌شود. سرآغاز اين دعا به جواني مربوط مي‌شود كه پدر خود را بسيار ظلم كرده بود و در اثر نفرين پدر، دست راستش از كار افتاده  و "شل" شده بود و پس از سه سال دعا و ناله، در شبي تاريك در حال طواف خانه خدا صداي دعاي او به گوش اميرالمۆمنين عليه السلام رسيد. ايشان امام حسين عليه السلام را فرستادند و اين جوان را يافتند و به او اين دعا را تعليم فرمودند. آن جوان در خواب حضرت رسول صلي الله عليه وآله را ديد كه دست بر اندام او ماليد و فرمود: محافظت كن بر اسم اعظم خدا كه كار تو به خير خواهد بود،‌ پس بيدار شد در حاليكه تندرست بود. در مهج الدعوات ص 153 آمده است كه امام حسين عليهالسلام از اين دعا و آثار مثبت آن به حدي مسرور شدند كه به دستور پدر قلم ودوات آوردند و آن را نوشتند. اين دعا در باب اول مفاتيح الجنان آمده است.

دعاي يستشير

ايندعا با عبارت " الحمد لله الذي لا اله الا هو الملك الحق المبين" شروع مي‌شود كه مطابق كتاب مهج الدعوات، حضرت رسول صلي الله عليه وآله اين دعا را به اميرالمۆمنين عليه السلام تعليم كرده است و فرمود كه در هر سختي و آسودگي اين دعا را بخواند و به خليفه بعد از خود تعليم نمايد و تا هنگام ملاقات خدا اين دعا را ترك ننمايد. اين دعا در باب اول مفاتيح الجنان آمده است.

دعاي سريع الاجابة

روايتشده كه مردى خدمت حضرت اميرالمۆمنين عليه السلام شكايت كرد از دير شدن جواب دعايش. فرمود: چرا دعاي سريع الاجابه را نمي‌خواني؟ پرسيد كه آن كدام دعا است. فرمود: بگو: "اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُكَ بِاسْمِكَ الْعَظيمِ الاْعْظَمِ الاْجَلِّ الاْكْرَمِ الْمَخْزوُنِ الْمَكْنُونِ ..." شيخ عباس قمي اين دعا را در فصل چهارم در بخش ملحقات مفاتيح الجنان با عنوان باقيات الصالحات آورده است.

مناجات منظوم

شعرياست كه مضمونش گفتگو با خداست و از ديوان منسوب به اميرالمومنين عليه السلام نقل شده است و در آخر بخش ادعيه در مفاتيح آمده است.

مناجات شعبانيه

باعبارت "أللهم صل علي محمد و آل محمد و اسمع دعائي اذا دعوتك" شروع مي‌شود ومناجات حضرت اميرالمۆمنين و امامان معصوم عليهم السلام از فرزندان او در ماه شعبان مي‌باشد.

مناجات معروف به مناجات مسجد كوفه

اينمناجات با عبارت "اللهم اني أسألك الامان" شروع مي‌شود و مناجاتي زيبا و حاوي معاني تكان دهنده است و شيخ عباس قمي آن را در فصل پنجم از بخش زياراتآورده است.

خدايا به حرمت محمد و آل محمد عليهم السلام، همه ما را در خواندن و فهم و اجابت اين ادعيه ياري فرما.